Wchlanianie cewkowe

Większą rolę w działaniu moczopędnym odgrywa zahamowanie cewkowego wchłaniania zwrotnego sodu i wody. Wchłanianie zwrotne odbywa się zarówno w odcinku bliższym nefronu, jak i dalszym. W cewce bliższej wchłania się około 80% przesączu kłębkowego. Jony sodowe wchłaniają się za pośrednictwem transportu czynnego, a podążają za nimi bierne aniony (chlorkowe i wodór owęglanowe) oraz woda. Dlatego płyn w obrębie cewki bliższej pozostaje izoosmotyczny. Czynny transport jonów sodowych odbywa się nadal w ramieniu wstępującym pętli nefronu (pętli Henlego). Nabłonek tego odcinka cewek jest nieprzepuszczalny dla wody i dlatego mocz staje się hipoosmotyczny. W cewce dalszej, oprócz czynnego wchłaniania jonów sodowych i biernego jonów chlorkowych, następuje wchłanianie zwrotne wody pod wpływem wazo-presyny. Mocz staje się izotoniczny. W cewce zbiorczej następuje dalsze wchłanianie zwrotne wody przy udziale wazopresyny. W związku z tym mocz staje się hiperosmotyczny. Stopień wchłaniania zwrotnego wody w cewce dalszej jest zmienny i zależy od potrzeb organizmu. Podanie dużej objętości wody powoduje obniżenie ciśnienia osmotycznego osocza. Prowadzi to do zmniejszenia uwalniania_wazopresyny z układu wzgórzowo-przysadkowego i do nasilenia diurezy. Wzrost ciśnienia osmotycznego osocza wskutek utraty wody pobudza wydzielanie wazopresyny, która powoduje zmniejszenie diurezy.